W poprzednim wpisie wyjaśniłem jak wygląda procedura skorzystania przez wierzyciela z ustawowego prawa do odstąpienia od umowy w wypadku zwłoki dłużnika. Warto jednak wyjaśnić, że nie w każdym wypadku wyznaczanie dłużnikowi dodatkowego terminu na wykonanie umowy będzie wymagane.
Wezwanie do wykonania umowy nie będzie konieczne w sytuacji, gdy uprawnienie do odstąpienia od umowy zostało zastrzeżone na wypadek nie wykonania jej w ściśle określonym terminie.
Takie zastrzeżenie musi się znaleźć w umowie stron. Im bardziej precyzyjne będzie takie postanowienie, tym mniej wątpliwości będzie miał sąd w przypadku, gdyby przyszło mu rozstrzygać, czy wierzyciel skutecznie odstąpił od umowy.
Przykład postanowienia umownego:
Wykonawca zobowiązuje się wykonać prace, o których mowa w § 3 ust. 4 powyżej w nieprzekraczalnym terminie do dnia ?? . Naruszenie powyższego terminu będzie skutkować możliwością natychmiastowego odstąpienia od umowy przez Zamawiającego.
Możliwość odstąpienia od umowy z powodu zwłoki dłużnika bez uprzedniego wzywania go do wykonania umowy będzie możliwa także wówczas, gdy realizacja umowy po terminie nie będzie miała dla wierzyciela żadnego znaczenia.
To czy realizacja umowy po terminie utraci dla wierzyciela znaczenie winno być oceniane z uwzględnieniem właściwości danej umowy oraz jej celu.
Na przykład:
Wierzyciel będzie mógł odstąpić od umowy bez wyznaczania terminu w przypadku, gdy zwłoki w wykonaniu świadczenia dopuszcza się dłużnik, który zobowiązał się do odbioru od wierzyciela świeżych owoców morza i przewiezienia ich do kontrahenta wierzyciela. Oczywiste jest, że kilku dniowa zwłoka spowoduje, że towar straci swoje właściwości i wierzyciel może utracić chęć realizacji umowy.
Innym przypadkiem możliwości skorzystania z natychmiastowego odstąpienia od umowy jest sytuacja, gdy krawiec spóźni się z dostarczeniem sukni dla panny młodej w dniu ślubu. Wiadomo, że po weselu będzie ona zbędna.
Warto wspomnieć o tym, że dłużnik powinien znać cel lub właściwości umowy, które mogą skutkować możliwością natychmiastowego odstąpienia od umowy. Jeśli dłużnik nie będzie ich znał, wierzyciel nie będzie mógł skutecznie odstąpić od umowy.
