Terminy przedawnienia odsetek za opóźnienie

Okazuje się, że ten z pozoru prosty temat może nastręczać wielu problemów. Zastanawiasz się może, w jakim terminie przedawniają się należne tobie odsetki od dłużnika? Nie wiesz czy stosować dwu- czy też trzy- letni termin przedawnienia odsetek? Nie wiesz, jak liczyć termin przedawnienia odsetek zasądzonych prawomocnym wyrokiem? W artykule przedstawione zostaną informacje na temat:

• kiedy przedawnienie świadczenia głównego powoduje przedawnienie odsetek za opóźnienie w jego spełnieniu,
• w jakich przypadkach możliwe jest stosowanie trzyletniego terminu przedawnienia odsetek,
• jakie są terminy przedawnienia odsetek po wydaniu w sprawie prawomocnego orzeczenia.

Przedawnienie wraz z wierzytelnością główną

Zasadą jest, że przedawnienie wierzytelności głównej prowadzi do przedawnienia roszczenia o odsetki za opóźnienie. Dobrym przykładem ilustrującym tę zależność są wierzytelności z umowy sprzedaży dokonywanej w ramach działalności gospodarczej sprzedawcy. Przedawnienie roszczenia o zapłatę ceny wynosi w tym wypadku dwa lata. Natomiast ogólny termin przedawnienia roszczeń okresowych (np. odsetek) wynosi trzy lata.

Zastosowanie wskazanej na wstępie zasady skutkuje jednoczesnym przedawnieniem się roszczenia o zapłatę ceny sprzedaży, jak i należnych sprzedawcy odsetek za opóźnienie. Reguła ta znajduje jednakże zastosowanie tylko wtedy, gdy wierzytelność główna, w tym przypadku cena sprzedaży, nie została zapłacona przed przedawnieniem. Na marginesie należy dodać, że z upływem lat dwóch przedawniają się także roszczenia:

• o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom;
• z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone,
• o zapłatę wynagrodzenia z umowy o dzieło.

Co ważne, Kodeks cywilny wprowadza względem niektórych roszczeń jeszcze krótsze terminy przedawnienia. W takim przypadku, przedawnienie się takiego roszczenia głównego prowadzi jednocześnie do przedawnienia roszczenia o odsetki.

Stosowanie ogólnego terminu przedawnienia

Odmiennie przedstawia się sytuacja w przypadku, gdy dłużnik spełnił świadczenie główne, chociaż po terminie. W takim wypadku odsetki za okres od upływu terminu płatności do dnia zapłaty, stanowią odrębne od wierzytelności głównej świadczenie. To zaś powoduje, iż stosuje się do nich ogólny termin przedawnienia. Ten zaś wynosi trzy lata.

Pamiętać jednakże należy, że okres przedawnienia liczony jest odrębnie dla roszczenia o odsetki za każdy kolejny dzień. Nie decyduje zatem ani data początkowa ani data końcowa okresu naliczania odsetek.

Odsetki po wyroku sądowym

Jeszcze inne reguły znajdują zastosowanie w przypadku roszczeń stwierdzonych orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd. W tym przypadku należy wyróżnić dwie dalsze zasady:

• odsetki wymagalne w dniu wyrokowania, bądź wydania innych ze ww. orzeczeń przedawniają się z upływem sześciu lat od tego dnia,
• odsetki wymagalne za okresy następujące po ww. dniu przedawniają się z upływem lat trzech od ich powstania.

Co ważne, wskazane powyżej terminy sześcio- i trzy- letni nie są zależne od pierwotnych terminów przedawnienia roszczeń. Czyli nawet odsetki wymagalne na dzień wyrokowania z tytułu opóźnienia w zapłacie ceny sprzedaży przedawniają się po sześciu latach, chociaż gdyby nie skierowano sprawy na drogę postępowania sądowego, to uległyby przedawnieniu wraz z roszczeniem o zapłatę ceny sprzedaży.

Warto także pamiętać, że koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.