Skarga pauliańska ? co to jest?

Skarga pauliańska w pewnych wypadkach zapewnia wierzycielowi ochronę przed nieuczciwym postępowaniem dłużnika.

Żeby wyjaśnić w jakich przypadkach wierzyciel może skorzystać ze skargi pauliańskiej należy zacząć od przypomnienia, że dłużnik odpowiada za wykonanie zobowiązania (np. spłatę długu) całym swoim majątkiem. Innymi słowy, w przypadku braku odpowiedniego zachowania dłużnika, wierzyciel będzie uprawniony do zaspokojenia się z całego majątku dłużnika w ramach postępowania egzekucyjnego.

Dla wierzyciela sporym problemem jest sytuacja, w której dłużnik nie posiada majątku, z którego wierzyciel mógłby się zaspokoić. Dlatego z reguły zawierając umowę wierzyciel rozważa, czy dłużnik będzie w stanie spełnić zobowiązanie lub też jakie są ewentualnie możliwości przymusowego zaspokojenia się z majątku dłużnika.

Może jednak być i tak, że w chwili zawierania umowy (np. umowy pożyczki) dłużnik dysponował znacznym majątkiem, z którego wierzyciel bez problemu mógłby się zaspokoić, natomiast po zawarciu umowy pozbył się całego swojego majątku (np. ?przepisał? go w drodze darowizny na żonę, dzieci, brata itp.).

Zatem nawet jeśli wierzyciel skierowałby egzekucje do majątku dłużnika, okazałoby się, że nie zostało już nic, z czego wierzyciel mógłby odzyskać choćby część pożyczonej kwoty.

Właśnie w takim wypadku wierzyciel będzie mógł skorzystać ze skargi pauliańskiej.

Jak działa skarga pauliańska?

Skarga pauliańska pozwala na ustalenie, że określone czynności prawne (np. dokonane przez dłużnika darowizny) nie były skuteczne względem wierzyciela. Tzn. że wierzyciel może traktować przedmioty majątkowe przekazane w ramach np. umowy darowizny jakby dalej należały do dłużnika. Tym sposobem wierzyciel może nadal ? pomimo dokonanych przez dłużnika darowizn ? zaspokoić się z tych przedmiotów celem uzyskania świadczenia od dłużnika (np. odzyskania kwoty udzielonej pożyczki).

Umowa darowizny jest tutaj tylko przykładem. Skargą pauliańską wierzyciel będzie mógł zaskarżyć wszystkie dokonane przez dłużnika umowy lub inne czynności prawne, o zostały one zawarte ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela, czyli uniemożliwieniu lub utrudnieniu mu windykacji swoich roszczeń. Skuteczność skargi pauliańskiej zależy od spełnienia kilku innych warunków, które wyjaśnię w kolejnych wpisach.

Pozew ze skargi pauliańskiej

Warto wiedzieć, że skarga pauliańska to w zasadzie rodzaj powództwa jakie należy złożyć w sądzie. Wierzyciel chcąc skorzystać z instytucji skargi będzie musiał założyć sprawę sądową i w jej trakcie wykazać, że spełnione zostały odpowiednie warunki.